Am 28.01.2025 fand die 1. Sitzung der neuen Arbeitsgruppe „unsere Sprachen“ im Ausstellungsraum der Gubener Stadtverwaltung statt, zu der wir insgesamt 59 Teilnehmer begrüßen konnten.
Ziel des o.g. - von Dr. Erik Malchow moderierten - Gremiums ist es Lösungen zu erarbeiten, um die Sprachbarriere in der Grenzregion generationsübergreifend zu reduzieren.
Nach Grußworten von Michael Koch, dem Dezernenten für Soziales, Gesundheit, Jugend, Bildung und Kultur im Landkreis Spree-Neiße,
Czeslaw Fiedorowicz, unserem polnischen Euroregionspräsidenten sowie Fred Mahro, dem Gubener Bürgermeister,
wünschten zudem per Videobotschaft, Izabela Zietka, die Staatssekretärin im polnischen Ministerium für Bildung und Wissenschaft und
Katarina Niewiedzial, die Beauftragte des Berliner Senats für Partizipation, Integration und Migration, dem neuen Gremium „gutes Gelingen“.
In zwei Themenblöcken wurden anschließend spannende Vorträge - einerseits zur „aktuellen Situation beim Spracherwerb Deutsch und Polnisch in der Euroregion Spree-Neiße-Bober (und darüber hinaus)“ sowie andererseits zur „Mehrsprachigkeit in der Praxis: Perspektiven, Herausforderungen und regionale Identität“ vorgestellt.
In diesem Zusammenhang gilt unser ausdrücklicher Dank den nachfolgenden Referenten:
Herrn Mariusz Biniewski, dem Bildungskurator der Wojewodschaft Lubuskie, für seine Einführung zum Deutschunterricht in der Wojewodschaft Lubuskie,
Frau Dr. Anna Mroz (Anna Mróz Herzenssprache - Język Serca) von Kokopol für ihren Überblick zur Situation der polnischen Sprache am Beispiel ausgewählter Bundesländer,
dem Ministerium für Bildung, Jugend und Sport für die zur Verfügung gestellten Daten rund um den Polnischunterricht in Brandenburg,
Frau Oksana Potelchak von der Allianz ukrainischer Organisation e.V. für ihren Vortrag zur ukrainischen Sprache im Kontext der Mehrsprachigkeit in Deutschland sowie
Frau Juliana Kaulfürst vom ZARI Netzwerk für sorbische Sprache und regionale Identität über ihre fünfzehnjährigen Erfahrungen im Hinblick auf die im Kirchspiel Schleife drei genutzten Sprachen (Deutsch, Obersorbisch und Schleifer-Sorbisch).
Überdies hatte Carsten Jacob, der Geschäftsführer der Euroregion, die Möglichkeit Hintergrundinformationen zur AG „unsere Sprachen“ sowie zum laufenden Kita-Modellprojekt zu erläutern.
Die Anwesenden, welche die unterschiedlichsten Institutionen repräsentierten – angefangen bei Kindertagesstätten, über Schulen, Stadt- und Kreisverwaltungen, Schulämter, Ministerien, dem Marschallamt der Wojewodschaft Lubuskie, Hochschulen bis hin zu Nichtregierungsorganisationen, brachten sich in die Diskussion ein, um u. a. darauf hinzuweisen, dass es neben dem „reinen Spracherwerb“ immer auch darum gehen sollte
nachbarsprachliche Kompetenzen zu entwickeln,
viel Raum für Begegnungen einzuräumen,
Bildungssysteme dahingehend zu verändern, dass sie eine „lebendige (Nachbar)Sprache“ vermitteln, welche die Neugier der Lernenden weckt.
Zudem wurde die Erwartung formuliert, dass es im Bildungsbereich kreativer und grenzüberschreitender Lösungen bedarf, um dem Fachkräftemangel erfolgreich die Stirn zu bieten und die oft langwierige Fachkräfteanerkennung beschleunigt werden muss.
Trotz aller bestehenden Hürden waren sich die Anwesenden einig, dass es sich in jedem Fall lohnt Polnisch oder Deutsch zu lernen oder wie es Bürgermeister Fred Mahro auf den Punkt brachte: „Nur wer die Sprache des Nachbarn spricht, versteht auch den Menschen.“
Die o.g. AG „unsere Sprachen“ ist Teil des EU-Projektes „Sprachbrücke Spree-Neiße-Bober/Sprewa-Nysa-Bobr“, welches über das Kooperationsprogramm INTERREG VI A Brandenburg-Polen kofinanziert - und mittels einer Kooperation zwischen der Sächsische Landesstelle für nachbarsprachige Bildung (LaNA), der Euroregion Neisse e.V., der Universität Zielonogorski sowie unserer Euroregion realisiert wird.
Dnia 28 stycznia 2025 r. w sali wystawowej administracji miejskiej w Guben odbyło się pierwsze posiedzenie nowej grupy roboczej „Nasze języki”, w którym uczestniczyło łącznie 59 osób.
Celem tego zespołu, moderowanego przez dr. Erika Malchowa, jest opracowanie rozwiązań służących międzypokoleniowemu zmniejszeniu bariery językowej w regionie przygranicznym.
Po powitalnych słowach Michaela Kocha, radnego odpowiedzialnego za sprawy społeczne, zdrowie, młodzież, edukację i kulturę w powiecie Spree-Neiße,
Czesława Fiedorowicza, polskiego prezydenta Euroregionu, oraz Freda Mahro, burmistrza Guben, najlepsze życzenia powodzenia dla nowego gremium w swoich nagraniach wideo przekazały także Izabela Ziętka, sekretarz stanu w polskim Ministerstwie Edukacji i Nauki,
oraz Katarina Niewiedzial, pełnomocniczka Senatu Berlina ds. partycypacji, integracji i migracji.
Następnie, w ramach dwóch bloków tematycznych, zaprezentowano interesujące referaty:
„Aktualna sytuacja w zakresie nauki języka niemieckiego i polskiego w Euroregionie Spree-Neiße-Bóbr (i poza nim)”,
„Wielojęzyczność w praktyce: perspektywy, wyzwania i tożsamość regionalna”.
W tym kontekście pragniemy serdecznie podziękować prelegentom:
Panu Mariuszowi Biniewskiemu, kuratorowi oświaty województwa lubuskiego, za wprowadzenie do tematyki nauczania języka niemieckiego w województwie lubuskim,
Pani dr Annie Mroz z KoKoPol za przegląd sytuacji języka polskiego na przykładzie wybranych krajów związkowych Niemiec,
Ministerstwu Edukacji, Młodzieży i Sportu Brandenburgii za udostępnienie danych dotyczących nauczania języka polskiego w tym landzie,
Pani Oksanie Potelchak z Allianz Ukrainischer Organisation e.V. za wykład o języku ukraińskim w kontekście wielojęzyczności w Niemczech,
Pani Julianie Kaulfürst z sieci ZARI za przedstawienie piętnastoletnich doświadczeń w zakresie używania trzech języków w parafii Schleife: niemieckiego, górnołużyckiego i języka słowiańskiego Schleife.
Ponadto Carsten Jacob, dyrektor Euroregionu, miał okazję przedstawić szczegółowe informacje na temat grupy roboczej „Nasze języki” oraz trwającego modelowego projektu dla przedszkoli.
Wśród uczestników spotkania znaleźli się przedstawiciele różnorodnych instytucji – od przedszkoli, szkół, administracji miejskich i powiatowych, kuratoriów oświaty, ministerstw, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego, uczelni wyższych po organizacje pozarządowe. W trakcie dyskusji podkreślano, że nauka języka sąsiada to nie tylko proces przyswajania nowych słów i gramatyki, ale także:
rozwijanie kompetencji sąsiedzkich,
tworzenie przestrzeni do spotkań i wymiany doświadczeń,
dostosowanie systemów edukacyjnych tak, by promowały żywy język sąsiada, budzący ciekawość i zainteresowanie uczących się.
Sformułowano również oczekiwania dotyczące potrzeby bardziej kreatywnych i transgranicznych rozwiązań w obszarze edukacji, które nie tylko przeciwdziałałyby brakowi wykwalifikowanych pracowników, ale także przyspieszyły proces uznawania kwalifikacji zawodowych.
Pomimo istniejących wyzwań wszyscy uczestnicy byli zgodni, że warto uczyć się języka polskiego lub niemieckiego.
Jak ujął to burmistrz Guben, Fred Mahro:
„Tylko ten, kto mówi językiem sąsiada, naprawdę rozumie drugiego człowieka.”
Grupa robocza „Nasze języki” stanowi część projektu UE „Most językowy Spree-Neiße-Bóbr/Sprewa-Nysa-Bóbr”, współfinansowanego w ramach Programu Współpracy INTERREG VI A Brandenburgia-Polska oraz realizowanego we współpracy z Saksońskim Centrum Wczesnej Edukacji Językowej (LaNA), Euroregionem Nysa, Uniwersytetem Zielonogórskim i naszym Euroregionem.
